Hurma, Kuran’da pek çok ayette bahsi geçen, cennet
nimetleri arasında “eşsiz-hurma” (Rahman Suresi, 68) ifadesiyle
nitelendirilen bir meyvedir. Allah’ın Kuran’da bildirdiği bu meyve
incelendiğinde, pek çok önemli özelliği olduğu ortaya çıkmaktadır.
Bilinen en eski bitki çeşitlerinden biri olan hurma, günümüzde
lezzetinin yanı sıra besleyici özelliği nedeniyle de tercih edilen bir
besindir. Her geçen gün keşfedilen faydaları hurmayı, hem gıda hem de
ilaç olarak kullanılan bir besin haline getirmiştir. Hurmanın sahip
olduğu bu özelliklere Meryem Suresi’nde dikkat çekilmiştir.
Derken doğum sancısı onu bir hurma dalına sürükledi.
Dedi ki: “Keşke bundan önce ölseydim de, hafızalardan silinip
unutuluverseydim.” Altından (bir ses) ona seslendi: “Hüzne kapılma,
Rabbin senin alt (yan)ında bir ark kılmıştır.” Hurma dalını kendine
doğru salla, üzerine henüz oluşmuş-taze hurma dökülüversin.” Artık, ye,
iç, gözün aydın olsun… (Meryem Suresi, 23-26)
Allah’ın, Hz. Meryem’e “hurma yemesini” bildirmesinin
pek çok hikmeti vardır. Allah’ın Hz. Meryem’in doğumunu kolaylaştırmak
için sunduğu nimetlerden biri olan hurmanın, özellikle hamile ve doğum
yapan kadınlar için önemi ve faydaları, bugün bilimsel olarak da
bilinmektedir. Hurma, içerdiği `-65 oran ile en çok şeker içeren
meyvelerden biridir. Doktorlar, hamile kadınlara doğum yaptıkları gün
meyve şekeri içeren yiyecekler verilmesi gerektiğini belirtmektedirler.
Bunun amacı, annenin zayıf düşen vücuduna enerji ve canlılık
kazandırmak, aynı zamanda da yeni doğan bebeğe gerekli olan sütün
oluşabilmesi için, süt hormonlarını harekete geçirmek ve anne sütünü
çoğaltmaktır.
Ayrıca doğum sırasında meydana gelen kan kaybı, vücut
şekerinin düşmesine sebep olur. Hurma vücuda tekrar şeker girişinin
sağlanması açısından önemlidir ve tansiyon düşmesini de engeller. Kalori
değerinin çok yüksek olması sebebiyle hastalıktan güçsüz düşmüş ya da
yorgun olan kimseler için özellikle çok faydalıdır.
Bu bilgiler, Allah’ın Hz. Meryem’e, hem kendisine enerji
ve canlılık verecek hem de bebeğin tek gıdası olan sütün meydana
gelmesini sağlayacak “hurma”dan yemesini bildirmesindeki hikmetleri
ortaya koymaktadır.
Hurmada bulunan oksitosin maddesi de, modern tıpta
doğumu kolaylaştırıcı bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Oksitosin,
doğumu kolaylaştırıcı etkisi nedeniyle pek çok kaynakta “rapid birth”
yani “hızlı doğum” ifadesiyle tanımlanmaktadır. Doğum sonrasında ise
anne sütünü artırıcı etkisiyle bilinmektedir. Oksitosin esas olarak
beyinde salgılanan, doğum sancılarını başlatan bir hormondur. Doğum
öncesi vücudun tüm hazırlıkları bu hormon sayesinde başlar. Hormonun
etkisi, ana rahmini oluşturan kaslarda ve anne sütünün salgılanmasını
sağlayan kas yapısındaki hücrelerde görülür. Doğum esnasında ana
rahminin etkili olarak kasılması doğumun gerçekleşebilmesi için son
derece önemlidir. Oksitosin de, rahmi oluşturan kasların çok güçlü bir
şekilde kasılmasını sağlar. Ayrıca oksitosin, yeni doğmuş olan bebeğin
beslenmesi için anne sütünün salgılanmasını başlatır. Hurmanın tek
başına bu özelliği -oksitosin içermesi- bile Kuran’ın Allah’ın vahyi
olduğunun önemli bir delilidir. Hurmanın tıbbi olarak faydalarının
tespit edilmesi ancak yakın tarihlerde mümkün olmuştur. Halbuki Kuran’da
yaklaşık 1400 sene evvel Allah’ın Hz. Meryem’e hamilelik döneminde
hurma ile beslenmesini vahyettiği bildirilmektedir.
Ayrıca hurmada insan vücuduna bol miktarda hareket ve
ısı enerjisi kazandıran, vücutta parçalanıp kullanılması kolay olan bir
şeker türü bulunmaktadır. Üstelik bu şeker kan şekerini hızla yükselten
glikoz değil, meyve şekeri fruktozdur. Özellikle şeker hastalarında kan
şekerinin hızla yükselmesi, pek çok organı olumsuz olarak etkiler, ancak
en çok hasar gören organ ve sistemler göz, böbrekler, kalp-damar
sistemi ve sinir sistemidir. Gözde görme kaybına kadar varan
rahatsızlıklar, kalp krizi, böbrek yetmezliği gibi pek çok ciddi
hastalığın en önemli nedenlerinden biri, kan şekeri yüksekliğidir.

Hurma içerik olarak çok çeşitli vitamin ve minerale
sahiptir. Lif, yağ ve proteinler açısından da çok zengindir. Hurmada
sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, kükürt, fosfor ve klor da
bulunmaktadır. Hurma ayrıca A vitamini, betakaroten, B1, B2, B3 ve B6
vitaminlerini de içerir. Hurmada bulunan vitamin ve minerallerin, normal
insan vücudunda ve hamilelik zamanlarındaki faydalarından bazılarını
ise şöyle sıralayabiliriz:
*Hurmanın besleyici oranının gücü, içerdiği uygun
mineral dengesinden kaynaklanmaktadır. Hurmada, hamilelikte kadınların
alması gereken bir B vitamini olan folik asit de bulunmaktadır. Folik
asit (B9), vücutta yeni kan hücresi yapımında, vücudun yapı taşı olan
amino asitlerin yapımında ve hücrelerin yenilenmesinde önemli görevler
üstlenen bir vitamindir. Bu yüzden hamilelikte folik asit ihtiyacı
belirgin şekilde artar ve günlük ihtiyaç iki katına çıkar. Folik asit
seviyesi yetersiz olduğunda yapısal olarak normalden büyük, ancak
işlevleri düşük alyuvar hücreleri meydana gelir ve kansızlık belirtileri
ortaya çıkar. Özellikle hücre bölünmesinde ve hücrenin genetik
yapısının oluşmasında önemli rol oynayan folik asit, hamilelik sırasında
gereksinimi iki katına çıkan tek maddedir. Hurma da, folik asit
açısından çok zengin bir besin türüdür.
*Öte yandan hamilelikte meydana gelen uzun süreli
bulantı ve fiziksel tepkimeler nedeniyle potasyum eksikliği açığa çıkar
ve bu durumda da potasyum takviyesi yapılması gerekir. Hurmada bol
miktarda bulunan potasyum bu açıdan büyük önem taşıdığı gibi, vücuttaki
su dengesinin korunmasında da son derece etkilidir. Ayrıca potasyum,
beyne oksijen gitmesine de yardımcı olarak berrak düşünebilmeyi sağlar.
Bununla beraber vücut sıvıları için uygun alkalik özelliği sağlar.
Zehirli vücut atıklarını dışarı atması için böbrekleri uyarır. Yüksek
kan basıncını düşürmeye yardım eder ve sağlıklı deri oluşumunu sağlar.
*Hurmanın içerdiği demir, kırmızı kan hücrelerinde
bulunan hemoglobin sentezini kontrol eder ve bu da hamilelikte
kansızlığın engellenmesini ve bebeğin gelişimi için hayati önem taşıyan
kandaki alyuvarlar dengesinin uygun hale gelmesini sağlar. Bilindiği
gibi alyuvarlar kanda oksijen ve karbondioksiti taşıyarak hücrelerin
canlılığını sürdürmesinde rol oynarlar. Çok fazla demir içermesi
sebebiyle, bir insan günde 15 tane hurma yiyerek vücudunun demir
ihtiyacını karşılayabilir ve demir eksikliğinden kaynaklanan
rahatsızlıklardan korunmuş olur.
*Hurmada bulunan kalsiyum ve fosfat ise, iskelet oluşumu
ve vücudun kemik yapısının dengelenmesi için çok önemli elementlerdir.
Hurma, içerdiği bol fosfor ve kalsiyum ile kemik zayıflığına karşı
bünyeyi korur ve bu hastalıkların azaltılmasına yardım eder.
*Bilim adamları hurmanın stres ve gerginliği
giderici etkisine de dikkat çekmektedirler. Berkeley Üniversitesi
uzmanlarının yaptığı araştırmalar, sinirleri güçlendiren B6 vitamininin
ve kasların çalışmasında önemli rol oynayan magnezyum mineralinin
hurmada yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koymuştur. Hurma ayrıca
içerdiği magnezyum ile, böbrekler için de son derece önemlidir. Bir
insan günde 2-3 tane hurma yiyerek vücudunun magnezyum ihtiyacını
karşılayabilir.
*İçerdiği B1 vitamini ile sinir sisteminin sağlıklı
olmasını kolaylaştırır. Vücuttaki karbonhidratların enerjiye
çevrilmesine, protein ve yağların vücudun diğer ihtiyaçları için
kullanılmasına yardımcı olur. B2 vitaminiyle de, vücudun enerji
sağlaması ve hücrelerin yenilenmesi için protein, karbonhidrat ve
yağların yakılmasına yardımcı olur.
*Hamilelikte A vitaminine olan ihtiyaç da artar. Hurma,
içindeki A vitamini sayesinde, görme gücünü ve vücut direncini artırır,
kemik ve dişlerin güçlenmesini sağlar. Hurma, betakaroten açısından da
son derece zengindir. Betakarotenin hücrelere saldıran molekülleri
kontrol altına alarak, kanseri önleyici özelliği vardır.
*Ayrıca diğer meyveler genellikle protein açısından
yetersizdir, ancak hurma protein de içermektedir. Bu özelliği sayesinde
vücudun hastalıklara ve enfeksiyonlara karşı korunmasını sağlar,
hücreleri yeniler ve vücut sıvısını dengeler. Örneğin et de faydalı bir
gıdadır ancak özellikle böyle bir dönemde taze bir meyve olan hurma
kadar fayda vermeyebilir. Hatta böyle bir dönemde etin fazla tüketilmesi
vücutta zehirlenmeye neden olabilir. Hazmı kolay olan, hafif sebze,
meyve türü yiyeceklerin tercihi daha uygun bir seçimdir.
Hurma ile ilgili tüm bu bilgiler, Allah’ın sonsuz ilmini
ve insanlara olan rahmetini ortaya koymaktadır. Görüldüğü gibi modern
tıbbın ancak günümüzde tespit edebildiği hurmanın -özellikle de
hamilelik dönemindeki- faydalarına Kuran’da 14 asır önce işaret
edilmiştir.